PROBLEMY MŁODZIEŻY

> W tym krótkim artykule dowiecie się, jakie są problemy, z którymi boryka się dzisiejsza młodzież. Udzielimy także rad, jak pomóc takim osobom.

ANOREKSJA

Anoreksja to poważne zaburzenie zdrowia psychicznego, które objawia się nieprawidłowo niską masą ciała, intensywnym lękiem przed przytyciem oraz nadmiernym skupieniem na wyglądzie sylwetki. Konsekwencje tej choroby mogą prowadzić do licznych powikłań zdrowotnych i zagrażać życiu. Osoby cierpiące na anoreksję często:

- pomijają posiłki lub całkowicie odmawiają jedzenia - wypluwają jedzenie po przeżuciu
- wykazują niechęć do jedzenia w miejscach publicznych
- regularnie ważą się lub mierzą swoje ciało
- nie przyznają się do ilości spożywanego jedzenia

Jeśli masz wrażenie, że ktoś z twojego otoczenia zmaga się z anoreksją, ważne jest, aby niezwłocznie z nim szczerze porozmawiać i pomóc mu odnaleźć odpowiednią pomoc specjalistyczną. Nie bądźmy obojętni na cierpienie innych! Pamiętaj jednak, że brak apetytu nie równa się anoreksji. Nie zmuszaj nigdy nikogo do jedzenia.

SAMOOKALECZANIE

Autoagresja najczęściej występuje wśród nastolatków oraz młodych dorosłych, którzy decydują się na samookaleczenie w odpowiedzi na stres, presję społeczną, środowisko rodzinne lub trudne wydarzenia życiowe. Istnieje wiele przyczyn skłaniających do autodestrukcyjnych zachowań, jednak można wyróżnić kilka szczególnych okoliczności, które zwiększają ryzyko sięgania po takie metody radzenia sobie z problemami. Do najważniejszych z nich należą:

- presja rodzinna lub rówieśnicza
- doświadczanie silnego stresu, lęku czy napięcia emocjonalnego
- niska samoocena
- poczucie winy (np. związane z niemożnością sprostania stawianym
oczekiwaniom)
- uczucie samotności
- depresja

Samookaleczanie się w każdym przypadku sygnalizuje potrzebę konsultacji z psychiatrą. W trakcie psychoterapii terapeuta stara się odkryć źródło autodestrukcyjnych zachowań i znaleźć rozwiązanie sytuacji, która do nich prowadzi. Zajęcie się problemem odpowiedzialnym za samookaleczanie często prowadzi do zaprzestania takich działań.

BULIMIA

Bulimia jest zaburzeniem odżywiania, które, mimo że może się wydawać podobne do anoreksji, w rzeczywistości stanowi zupełnie inną jednostkę. Charakteryzuje się ona nawracającymi epizodami niekontrolowanego objadania się, po których następują próby szybkiego powrotu do wcześniejszej wagi, zazwyczaj poprzez prowokowanie wymiotów lub stosowanie głodówek. Osoby cierpiące na bulimię często wykazują przesadne zainteresowanie swoim wyglądem oraz wagą. Co gorsza, bliscy mogą nie dostrzegać, jak poważne są problemy związane z tym zaburzeniem. Napady głodu, towarzyszące bulimii, zazwyczaj występują w nocy, w samotności. Taki atak może trwać od kilkunastu do kilkudziesięciu minut i często jest wynikiem odczuwanego lęku, frustracji lub poczucia porażki. Wśród typowych objawów bulimii można wymienić spuchnięte policzki spowodowane nawykiem wymiotowania oraz przebarwienia na zębach wynikające z działania kwasów żołądkowych. Osoby borykające się z bulimią doświadczają poważnych niedoborów pokarmowych, co negatywnie wpływa na kondycję ich skóry i włosów. Leczenie bulimii opiera się głównie na psychoterapii indywidualnej, jednak terapia grupowa również odgrywa istotną rolę w procesie zdrowienia.

DEPRESJA

Depresja to poważne zaburzenie nastroju, które objawia się różnorodnymi uczuciami smutku, przygnębienia oraz samotności. Może występować jako pojedynczy epizod lub przyjmować formę nawracającego zaburzenia. Chorobie towarzyszą różne objawy, takie jak:

- drażliwość
- obniżona koncentracja
- apatia
- problemy ze snem
- poczucie bezsensu i winy
- utrata dotychczasowych zainteresowań
- konflikty w relacjach z domownikami
- łatwa płaczliwość
- irytacja
- trudności w podejmowaniu decyzji
- znaczące obniżenie zdolności do odczuwania przyjemności

Depresja potrafi w poważny sposób zakłócić codzienne funkcjonowanie nastolatka, zarówno w domu, w szkole, jak i w relacjach z rówieśnikami. W skrajnych przypadkach może nawet stanowić zagrożenie dla jego życia. Niestety, termin „depresja” jest często nadużywany i niewłaściwie stosowany w kontekście codziennych trudności emocjonalnych. Warto
podkreślić, że depresja u młodzieży to poważny stan, który wymaga profesjonalnej pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej. Przejściowy stres, gorsze samopoczucie czy smutek wywołany określonymi wydarzeniami lub okolicznościami nie są równoznaczne z depresją. Niemniej jednak, każde długotrwałe pogorszenie nastroju należy traktować poważnie i poddać specjalistycznej diagnozie.

DYSMORFOFOBIA

Dysmorfofobia to psychiczne zaburzenie, które w znaczący sposób obniża poczucie własnej wartości, koncentrując się na jednym
z najbardziej wrażliwych aspektów – wyglądzie. Objawy tego zaburzenia mogą przejawiać się na różne sposoby, takie jak:

- Częste przeglądanie się w lustrach lub innych powierzchniach, które
pokazują odbicie, lub wręcz przeciwnie – unikanie własnego wizerunku.
- Obsesyjne próby ukrywania rzekomych defektów, rezultatami czego
są nadmierne stosowanie korektorów czy grube warstwy podkładu.
- Kompulsywne dbanie o wygląd, na przykład poprzez zbyt częste
rozczesywanie włosów
- Wrogość wobec innych ludzi
- Częste pytania bliskich o to, czy ktoś dostrzega dany defekt
- Izolowanie się od otoczenia, czyli odcinanie się od znajomych
- Przesadne podejście do diet i regularne ćwiczenia fizyczne

Warto zaznaczyć, że działania podejmowane przez osobę chorą w celu poprawy swojego wyglądu nie przynoszą ulgi, a wręcz mogą pogłębiać napięcie związane z zaburzeniem. Często prowadzą do uczucia wstydu, obrzydzenia, a nawet depresji. Osoby z dysmorfofobią charakteryzują się dużą wrażliwością i wymagają szczególnego traktowania. Współżyjąc z kimś takim, istotne jest zachowanie ostrożności w krytyce. Najlepiej unikać nieprzychylnych uwag, aby nie pogarszać stanu psychicznego chorego, gdyż zauważenie swojego defektu może tylko zaostrzyć jego zaburzenie. Warto też regularnie komplementować osobę z dysmorfofobią oraz pomagać jej w zdrowy sposób poprawić wygląd i samopoczucie, na przykład wspólnie wybierając się na zakupy czy pomagając w makijażu. Kluczowe jest, aby dużo rozmawiać z tą osobą i okazywać jej zrozumienie.

STRES

Stres to naturalna reakcja organizmu na zagrożenie. Powstaje w sytuacjach, gdy jednostka staje w obliczu wymagań stawianych przez otoczenie, szczególnie wtedy, gdy subiektywnie postrzega dane doświadczenie jako trudne, oceniające lub przekraczające jej możliwości radzenia sobie, co może zagrażać jej dobrostanowi. Warto zauważyć, że czynniki wywołujące stres, zwane stresorami, można podzielić na trzy główne grupy:

1. Stresory fizyczne: takie jak hałas, wahania temperatury, zmiany ciśnienia powietrza, infekcje, urazy fizyczne, intensywna praca, głód czy nadmiar lub niedobór bodźców.

2. Stresory psychiczne: obejmują lęk przed niespełnieniem oczekiwań, nadmierne lub niewystarczające obciążenie zadaniami, brak samodzielności, problem z zarządzaniem czasem, pośpiech oraz utrata kontroli nad sytuacją.

3. Stresory społeczne: wynikają z konfliktów, niepożądanych wizyt, izolacji, mobbingu, utraty bliskich osób, pogarszającego się stanu zdrowia oraz bieżących problemów sytuacyjnych

Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z traumatycznym wydarzeniem, które wywołuje nagłą i silną reakcję stresową — interpretowaną jako zagrożenie dla zdrowia i życia, czy też z długotrwałym, przewlekłym stresem, oba te zjawiska mają znaczący wpływ na nasze zachowanie oraz sposób funkcjonowania, przeżywania i reagowania w codziennym życiu.

PROBLEMY Z NAUKĄ

Problemy z nauką, z jakimi borykają się nastolatkowie, mogą być spowodowane różnorodnymi zmianami emocjonalnymi, społecznymi i poznawczymi, które towarzyszą procesowi dojrzewania. Wpływ na to ma m. in. presja rówieśnicza, zmiany hormonalne oraz rozwijanie umiejętności abstrakcyjnego myślenia. Dodatkowo czynniki zewnętrzne, takie jak niestabilność w domu, brak odpowiednich warunków do nauki, luki w wsparciu emocjonalnym ze strony bliskich czy trudności w szkole, również mogą negatywnie wpływać na osiągnięcia edukacyjne młodzieży.

Jak pomóc?

W liceum młodzi ludzie stają przed wyzwaniami wymagającymi od nich samodzielności. Kluczowym krokiem ku rozwiązaniu
problemów edukacyjnych jest poprawa organizacji, co obejmuje tworzenie planów nauki z wyraźnie określonymi celami i terminami. Warto również skorzystać z korepetycji lub grup wsparcia, które oferują indywidualne podejście i pomagają zwiększyć motywację do nauki. Nastolatkowie potrzebują również spokojnego i cichego miejsca do nauki, dlatego istotne jest, aby najbliżsi zapewnili im odpowiednie warunki do rozwoju.

BRAK AKCEPTACJI

Brak akceptacji w środowisku młodzieżowym to problem, który towarzyszy nam od zarania dziejów, odkąd ludzie są istotami społecznymi. Niezależnie od wieku i otoczenia, w którym funkcjonujemy, akceptacja naszych działań oraz sposobu myślenia jest istotna nawet dla najbardziej wyrazistych indywidualistów. Przyczyny braku akceptacji ze strony rówieśników często obejmują:

- Niedopasowanie charakterów
- Wewnętrzne konflikty w grupie
- Znużenie lub brak chęci do nawiązywania rozmów
- Konfliktowe usposobienie
- Tendencje do agresji
- Wyraźne naruszanie granic innych osób

Brak akceptacji w środowisku może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak poczucie osamotnienia, brak zrozumienia oraz myśli: „Co jest ze mną nie tak? ”. Prowadzi to do braku satysfakcji z życia oraz podejmowanych działań, a także zniechęca do podejmowania kolejnych prób nawiązywania relacji. W środowisku szkolnym brak akceptacji może zaostrzyć problemy emocjonalne i psychiczne.

Jak pomóc?

W sytuacji braku akceptacji w szkole warto rozważyć konsultację specjalisty. Może się ona odbyć w gabinecie psychologicznym lub psychoterapeutycznym, a jej celem jest zrozumienie przyczyn odrzucenia. Wywiad przeprowadzony podczas konsultacji oraz wyniki ewentualnych badań pozwalają na zidentyfikowanie trudności, z którymi zmaga się pacjent i dają szansę na udzielenie stosownego wsparcia.

POCZUCIE SAMOTNOŚCI

Samotność wśród młodzieży to uczucie izolacji, które często objawia się brakiem emocjonalnych powiązań z rówieśnikami lub innymi ludźmi. Młody człowiek może odczuwać się odseparowany, niedoceniany czy wyizolowany nawet w tłumie. Przyczyny tego zjawiska są zróżnicowane i mogą wynikać zarówno z otoczenia, jak i z wewnętrznych zmagań. Zrozumienie tych przyczyn jest kluczowe, aby skutecznie wspierać młodzież w pokonywaniu poczucia izolacji i w budowaniu zdrowych relacji społecznych. Wśród najczęstszych przyczyn osamotnienia znajdują się:

- Trudności w nawiązywaniu relacji
- Nowe wyzwania życiowe
- Niskie poczucie własnej wartości
- Niezgodność społeczna, np. grupy rówieśników wykluczające
innych
- Problemy zdrowia psychicznego
- Uzależnienie od technologii
- Presja związana z akceptacją
- Brak wsparcia ze strony bliskich

Skutki samotności u młodzieży mogą być poważne i wpływać na różne aspekty życia, dlatego tak ważne jest, abyśmy byli świadomi tego problemu i udzielali wsparcia młodym ludziom, którzy zmagają się z uczuciem osamotnienia.

Jak możemy pomóc?

Kluczowe jest stworzenie dla młodzieży środowiska, w którym mogą czuć się akceptowani i wspierani oraz mają możliwość budować zdrowe relacje z innymi. W sytuacjach, gdy uczucie samotności przerasta możliwości samodzielnego radzenia sobie, profesjonalne wsparcie psychologiczne staje się niezbędne.